Historia

Jak wyglądała prawdziwa kuchnia staropolska? Czy na obiadach czwartkowych u króla Stasia można się było najeść? I jak – znana z drakońskich diet – Sisi uwiodła Franciszka Józefa swoim apetytem?

Borys Wołodarski

Truciciele z KGB

Likwidacja wrogów Kremla od Lenina do Litwinienki

Borys Wołodarski , historyk i były oficer wywiadu GRU, prowadzi własne śledztwo w sprawie tajnej fabryki trucizn KGB.

Odważne, zadziorne, poświęcające własne życie dla dobra kraju i drugiego człowieka, dziś w większości niemal całkowicie nie znane. Kim były góralki walczące w czasie II wojny światowej?

Helena Marusarzówna, kurierka tatrzańska i żołnierka AK, w 1940 roku trafiła w ręce Gestapo. Przetrzymywano ją w zakopiańskim więzieniu Palace. Rok później stracono w Pogórskiej Woli.

Helena Błażusiakówna jako osiemnastoletnia dziewczyna została osadzona w „katowni Podhala”. W jednej z cel wyryła wybitym przez oprawców zębem słowa modlitwy, do której Henryk Górecki skomponował swoją „Symfonię pieśni żałosnych”. Przez lata uważano, że zmarła w więzieniu.

Józefa Mikowa ps. „Ryś”, oficer łącznikowy Tajnej Organizacji Wojskowej, działała na terenie Polski i Słowacji. Do ostatnich chwil, mimo tortur, nikogo nie zdradziła. Podczas przesłuchań uparcie milczała, ratując w ten sposób wielu ludzi. Została zamordowana w więzieniu na Montelupich w Krakowie w 1942 roku.

W 1939 roku Gregor Ziemer, dyrektor Szkoły Amerykańskiej w Berlinie, wykorzystując swoje kontakty, odwiedza instytucje edukacyjne III Rzeszy. Dociera do klinik położniczych, szpitali sterylizacyjnych, izb dla noworodków. Uczestniczy w lekcjach dla chłopców i dziewcząt, wykładach uniwersyteckich. Przygląda się szkoleniom członków Jungvolk i Hitlerjugend, obserwuje nocne rytuały inicjacyjne w średniowiecznych zamkach.

Andrzej Fedorowicz

Słynne ucieczki Polaków

Uwięzieni a niepokonani. Uciekali z obozów czy więzień, skąd często nikt przed nimi nawet nie próbował uciekać. Aby dotrzeć do tych, którzy czekali na ich powrót, potrafili przejść przez wrogie kraje tysiące kilometrów.

Thomas Anderson

Tygrys. Legendarny czołg

Tiger, „król” pól bitewnych na froncie wschodnim, w Afryce Północnej i Europie Zachodniej w latach drugiej wojny światowej, to – za sprawą swojej masywnej sylwetki i wielkiej siły ognia – jeden z najsławniejszych czołgów w historii.

Morskie głębiny czy podniebne przestworza. Carskie twierdze, hitlerowskie kazamaty, czy KL Auschwitz. Nie ma takich więzień, z których Polacy nie potrafiliby uciec.

Arthur Bliss - Lane

Widziałem Polskę zdradzoną

Bliss Lane alarmował waszyngtońską administrację, że niepodległość Polski jest zagrożona i w jej obronie Stany Zjednoczone powinny czynnie przeciwstawić się Sowietom. Roosevelt odpowiedział mu jednak, że ma pełne zaufanie do Stalina i nie chce konfrontacji z Moskwą. 

Widmo średniowiecza wciąż krąży po Europie jako ulubiony „chłopiec do bicia” katolickiej konserwy. A my nie chcemy wcale bronić średniowiecza. Ono broni się samo, jak róża w zimowym ogrodzie. Ma swoje kolce, ale ma też swoje piękno. Wszystkie „oświecone” mity o średniowieczu więcej mówią o naszej współczesności, niż o nim samym. I jak wszystkie zabobony dają się łatwo wyjaśnić historycznie i racjonalnie.

Kawaleria szczyci się w Polsce długą tradycją, sięgającą początków państwa. Z dumą wspominamy zwycięstwa pod Chocimiem, Kircholmem, Wiedniem, w których ważną rolę odegrali polscy kawalerzyści. Ułani, husarze i szwoleżerowie mają od zawsze w naszych sercach ciepłe miejsce. Książka opowiada o dzieciństwie, dojrzewaniu, patriotyzmie wielkich Polaków i prywatnych perypetiach znakomitych kawalerzystów.

Wilno – „Ateny Polskie”, kolebka potężnej dynastii Jagiellonów, mała ojczyzna Mickiewicza, Słowackiego, Kraszewskiego, Piłsudskiego, Miłosza… Miasto nauki i sztuki, uważane za najpiękniejsze w tej części Europy, „wsłuchane w modlitwę swych wież kościelnych”. Okolone z trzech stron wzgórzami porośniętymi lasem. Położone przy ujściu Wilejki do Wilii, w których wodach przeglądają się budowle wznoszone przez stulecia. Miasto malowniczych średniowiecznych zaułków, gdzie wysmukłe białe wieżyce i majestatyczne kopuły wyrastają ponad czerwone dachy domów. Miasto niezwykłych budowli „wileńskiego baroku” i „wileńskiego klasycyzmu”. Miejsce, w którym żyli obok siebie przedstawiciele wielu nacji: Polacy, Litwini, Żydzi, Białorusini, Rosjanie, Tatarzy, Karaimi, Niemcy, Włosi, wyznawcy wielu religii: katolicyzmu, prawosławia, protestantyzmu, judaizmu, islamu. W okolicach Wilna wykonano dagerotypy dające początek fotografii na ziemiach Rzeczpospolitej. Na Uniwersytecie Stefana Batorego zorganizowano pierwszą w Polsce katedrę fotografii. Fotoklub Wileński skupiał grono wybitnych mistrzów obiektywu. W Wilnie działał jeden z pierwszych amatorskich klubów filmowych. To tu narodziło się słowo „fotografika” oznaczające fotografię artystyczną. Zawodowcy i amatorzy od lat czterdziestych XIX stulecia uwieczniali na kliszach Wilno i jego mieszkańców. Ich obrazy zapisane światłem prowadzą nas w nostalgiczną podróż do miasta przełomu XIX i XX wieku oraz dwudziestolecia międzywojennego.

II Rzeczpospolita trwała zaledwie 20 lat, ale wciąż budzi fascynację. Nic dziwnego - w historii Polski niewiele było okresów tak wielkiej kreatywności i mobilizacji we wszystkich możliwych dziedzinach. Pozbawiony państwa naród po 123 latach musiał wymyślić je na nowo. I zrobił to, począwszy od państwowej symboliki, publicznych gmachów, szkolnych podręczników i masowych organizacji poprzez mundury i broń dla wojska aż po najdrobniejsze przedmioty codziennego użytku.

Magdalena Ogórek

Lista Wächtera. Generał SS, który ograbił Kraków

Gdzie podziała się krakowska „Walka karnawału z postem” Brueghela, za której kopię płacono 20 milionów funtów? Dokąd powędrowały zrabowane płótna Fałata, gotyckie i  renesansowe meble, cenne numizmaty?

Grzegorz Jasiński

Powstanie Warszawskie

Najważniejsze fotografie

Flaga III Rzeszy Niemieckiej powiewająca na budynku przy ul. Koszykowej i z drugiej strony flaga Rzeczypospolitej Polskiej niesiona przez powstańców na podwórzu śródmiejskiej kamienicy. 

O II wojnie światowej i o polskich losach w dobie dziejowej zawieruchy napisano już tomy. Tym razem historię wojny obronnej 1939 r., okupacji niemieckiej i sowieckiej, wielkiej polskiej emigracji Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Polskiej w ZSRR opowiemy w nietypowy sposób – poprzez przedmioty towarzyszące Polakom w latach 1939–1945.